Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

crsriLCiiGS-iR.A-'wnsr DIRWESTOL, 0 Dan Nawdd Uwch Deml Annibynol Urdd Y Temlwyr Da Yn Nghymru. CYF. II., RHIF 15.J MAT 1, 1874. [peis ÇENIoa "HEDDWCH—A OES HEDDWCH?" Gan Delta Mon. Nid ydym ni yn perthyn. i'r dosbarth hwuw " sydd dda ganddynt ryfel;" ac nid ydym chwaith yn perthyn ì'r dos- barth hwnw sydd yn gwaeddi hcddwch, pryd nad oes hedd- wch. Ef ein bod yn mwynhau heddwch mewn ystyr wlad- ol (a dylem fod yn ddiolchgar am hyny), eto byd terfysglyd ydyw hwn, ac y mae*rhyfel bwysig yn cael ei chario ymlaen mewn llawer parth o hono—rhyfel egwyddorion ; rhyfel rhwng goleuni a thywyliwch—rhwng cyfiawnder ac anghyf- iawnder-r-rhyddid a gorthrwm; ac y mae yn dda genym ddeall fod rbyíël wedi caei ei chyhoeddi gan y merched yn America yn erbyn y fasnach feddwol; ac y mae ya rhywyr i ferched Prydain wneyd yr un peth, ond mewn gwabanol ddull. 1' mae y publicanod, a'r pechaduriaid eraill sydd yn dwyn cysylltiad â'r íasnach feddwol, eisieu llonydd— llonydd i fyned ymlaen gyda'u masnach i greu medd«won, gweddwon, amddifaid, gwallgofiaid, tlodion, truenusion, &c, a gorfodi y dosbarth sobr, cláwyd) a rhinweddol i gyfranu tuag at gynhaliaeth y dosbeirth ucbod; hwy i gael yr elw, a ninau i ddwyn y gost. Onid ydyw yn syndod fod y wlad wedi dioddef cyhyd, a hyny yn dawel? Pa ryfedd fod y " whishey war" wedi cael ei chyhoeddi gan ferched Man- chester ? Y mae darllen eu hareithiau yn galon-rwygol i'r eith'af; rhai o honynt wedi bod yn wragedd meddwon am lawer o flynyddau, ac wedi dioddef y triniaethau chwerwaf gan eu gwŷr calon galed; dioddefasant yn dawel ar hyd y blynyddau, ac erbyn hyn y maent yn teimlo nas gallaüt fod yn ddistaw, gan íbd rhai o honynt, o leiaf, yn brofiadol o ddylanwad iacbusol dirwest, ac o'r pryd y daeth eu gwýr.i fod yn ddirwestwyr y maent yn byw yn gysurus. Ond y mae miloedd o wragedd yn Manchester a manau eraill sydd yn gorfod dioddef yn feunyddiol oddiwrth eft'eithiau y ddiod feddwol ar eu gwŷr; a pha ryfedd, meddaf eto, fod rhyfél wedi cael ei chyhoeddi yn erbyn masnach mor felldigedig, a hyny gan y merched drnain sydd yn dwyn yn eu cyrffnjdau dyrnodiau a chamdriniaethau eu gwŷr meddwon ? Ferched Cymru ! pa le yr ydych ? Ai nid oes miloedd o honoch yn dioddef beddyw oddiwrth effaith y fasnach feddwol ? Oes yn ddiameu; ac y mae miloedd yn biofiad- ol hefyd o'r llawenydd a'r dedwyddwch sydd ynglýn â dir- west. Beuwch allan yn llu inawr iawn, acymosodwch ar y fasnach feddwöl â'ch holl rym. Cyhuddir ni o fod yn or- zelog ; ond y mae ein zel yn llawer rhy oer mewn cyferbyn- .iad i'r zel a'r yni a arddengys pleidwyr y fasnach feddwol. Nid ydynt yn gadael yr un gareg heb ei throi er hyrwyddo. eu masnach, ac y maent yn dra gofalus na byddo yr un rhwystr yn cael ei roddi ar /îordd eu llwyddiant. Y mae y Weinyddiaeth bresenol mewn graddau o ddyled iddynt am y gefnogaeth a roddwyd iddynt yn yr etholiad diweddaf; ond y mae un peth nas gall y tafarnwyr ei ddefnyddio er hyrwyddo eu masnach felldigedig, a hyny ydywffweddi. Yn awr, gallwn ni ddefnyddio gweddi, ac y mae gweddi ffydd- iog yn hollalluog, a gallwn roddi hèr i'r tafarnwyr, a'r brag- wyr, a'r darllawyr ddefnyddio yr arf yma; na, y maent yn gwybod yn eitbaf da fod eu masnach yn gyfryw nas gallant weddio ar Dduw am lwyddiant arni. GaÌl llawer fod ya rhy ddwl i areithio ar ddirwest, ao yn rhy anwybodus i gymeryd rhan mewn dadleuon; ond nid oes neb yn rby ddwl i weddio, gall pawb weddio, ac nid oes yr un wraig yn Nghymru na all weddio dros ei gwr meddw, ac nid oss y| un ferch na all gymeryd rhan mewn cyfarfodydd gweddio., Wel, bydded i ferched Cymru godi yn fyddin gief ac ym- osod ar y fasnach yma, ac nid ydym yn petruso dweyd fod cyfiawnder o'ch plaid. Ni ddymunem weled merched Cymru yn dilyn eu ctwior- ydd Àmericanaidd mewn rhai pethau, gan na oddef y gyf- raith hyny, ond gellid cynal cyfarfodydd gweddio ynyr awyr agored. Terfynwn hyn o ysgrif gyda gof'yn a gaiff y fasnach feddwol heddwch ? Na, clywaf waedd o Gymru yn dweyd—Na chaiff, ni a ymosodwn ar furiau Jericho nes eu cael i lawr, ac ni a suddwn geryg llyfnion dirwest yn nhalcen y Goliath meddwol sydd wedi cael heddwch ddigon o hyd i ladd ein gwyr a'n plant, ac i'n dwyn ninau i wybodyn brofîadol am drueni " gwraig y meddwyn." DEMLWYR, BETH AM Y PLANT?—II. Mae ein dyledswydd yn parhau yr un, ondeibodyn cynyddu yn oi cynydd y plant yn ein gwlad ; o ganlyniad mwy yw eitt dyledswydd heddyw na mis i heddyw. Fe synodd y gŵr yn y. cidameg pan ddeallodd fod efrau yn tyfu ymhlith y gwenith ; gwyddai mai gweoith a hauodd efe, ac föd yn rhaid mai y •' gelyn ddyn" a hauoád yr efrau. Mae llu o galonau bychain j'mhob ardal, ac efrau gwylít yn tyfu ynddynt—egwyddorion heb fod ynddynt y duedd leiaf at ddaioni; bnd mae'n bosibl i ni ond ymdrechu hau ambeìl i wënithyn pur, a pherii'w rhieni synu wrth weled " gwenith " ymhlith yr " efrau," wrth weled tu plant yn well eu rnpes a'u hymddygiad, nes yngan yn ddis- taw, " y cyfaill ddyn a wnaetb hyn." Yn sicr y mae eisiau c yfeillion ar y rhai bach. Mae'n wir fod eu rhieni yn gofalu a-tn luniaeth a pheth clydwch iddynt; ond am ddiwylliant eu