Cylchgronau Cymru

YR HAUL. Rhif. 82. EBRILL, 1842. Cyf. VIL YR EGLWYS AC YMNEILLDUAETH. Gwrthddadl fawr yn erbyn yr Eglwys gan yr Ymneillduwyr ydyw, mai yr un peth sydd i'w glywed ynddi drwy y blynyddoedd, a'i bod yn fyr o'r auirywiaeth hynny ag sydd yn angenrheidioî er mwyn cynual bywyd yn yr addoliad. Gadewir ef i farn y pwyllog a'r synwyrol, pa un mwy addas a gweddus i Addol- j iad Arglwydd y Uuoedd, ydyw aros I gyda a glynu wrth ffurf o wasanaeth j gwir ysgrythyrol, neu redeg ar ol j pob hudlewyrn rhith-grefyddol a esgorir arno gan ryw ffanatic mwy peuboeth na'r lla.ll. Yr un ydyw gwrthddrych addoliad drwy yr oes- au ; yr un ydyw yr Hen Destament, a'r un ydyw y Testarnent Newydd, er pan yr ysgrifenwyd hwynt gan ddynion sanctaidd Duw. Yr un ydyw anghenion pechaduriaid ym mhob oes, yr un ydyw eu heirchion tua'r nef yn eu cyfyngderau erioed, a'r uu ydyw y mawl drwy holl ddyddiau y ddaear. Eisiau rhyw beth newydd sydd ar yr Ymneilldu- wyr, am eu bod yn diflasu hyd yn nod ar eu pethau eu hunain. Pan grwydrir oddiwrth y nod mewn cre- fydd, nid oes dim yn canlyn ond yralid ar ol cysgodau; ac oui buasai gwammalu mewn pethau crefyddol yn beryglus, ni ddymunasai St. Paul ar y Thessaloniaid i lynu wrth y pethau a draddodwyd iddynt, yn yr ymadrodd canlynol:—" Am hynny, frodyr, sefwch, a deliwch y traddod- iadau a ddysgasoch, pa un bynnag ai trwy ymadrodd, ai trwy ein he- pistol ni." Ac oni buasai y perygl yn fawr o redeg ar ol pethau new- yddion, ni buasai yr unrhyw St. Paul yn cyfarwyddo Timotheus i fod ganddo " ffurf yr ymadroddion iachus," y rhai a glywodd ganddo ef. Pan gaffo yr Ymneiüduwyr afael mewn rhyw heth newydd, gwaeddaut, Llyma Grist, ac ânt ar ei ol fel y peth pennaf a ddarganfu- wyd erioed. Ym mhen amser, dí- flasant ar y peth mawr blaenorol, a gwneir darganfyddiad o beth mwy, a bloeddir, Llyma Grist yn awr, ac ânt ar ei ol yn rhyfeddol o benboeth. Diflasir ar hwn drachefn, a dar- ganfyddir rhyw beth newydd mawr iawn, a bloeddir yn uchel mewn an- ffaeledigrwydd Pabaidd, Wele, yu ddiau, llyma Grist yn awr, ac ei ol yr ânt, hyd oni ddiflasont ar hwn drachefn! A fu mwy o redeg ar ol pethau newyddion mewn crefydd, yn unrhyw oes erioed, nag sydd yn bresenuol ym mhlith yr Ymneül- duwyr ? Y moddion pennodedig gan y nefoedd, drwy y rhai y mae dyniou i gael cymdeithas â Duw, ydy w ei addoli ac ymdrin â'i air; oud ym- ddengys bod Ichabod ya awr ya