Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

YR HAÜL. Rhif. 113. TACHWEDD, 1844. Cyf. IX. DOSPARTH YMARFEROL YR EGLWYS. Crybwyllwyd yn barod, mewn amrywiol erthyglau dilynol yn yr Haul, am ddosparth egwyddorol yr Eglwys ; ac eir ym mjaen yn bre- sennol at y dosparth ymarferol, er mwyn dangos a phrofi bod Eglwys Loegr yn gyfan, ac yn atteb i'r ar- luu a roddir o Eglwys Apostolaidd yn ysgrythyrau y Testameut New- ydd. Y mae wedi bod yn arferiad gan wrthwynebwyr yr Eglwys i'w chyhuddo, nid yn unig o ddiogi, ond i haeru nad oes ynddi egwyddor weithgar, ac, mewn canlyniad, mai Eglwys farw ydyw, ac heb fywyd ynddi; ac oblegid dieithrwch y werin sectaraidd i'r Eglwys, credant fel gwirionedd y cyhuddiadau a'r haeriadau a wneir yn ei herbyn, er bod y cyfryw ar yr un pryd heb fod a'u seiliau ar y gwirionedd. Cedwir y werin ymneillduedig yn gwbl yn y tywyllwch gyda golwg ar weithrediadau yr Eglwys, oblegid ni chrybwyllir gan weinidogion ym- neillduedig o'r pwlpudau ddim ond am farweidd-dra yr Eglwys ; ac ni chrybwyllir yn y cyhoeddiadau misol ymneillduedig ddim ond am ddi- ffrwythdrayr Eglwys, pan grybwyllir hefyd am dani ; ac felly y mae y werin anwybodus ytn meddwl nad ydyw yr Eglwys wedi gwneuthur dim, ac nad oes ganddi allu i wneu- thur dim. Crêd y werin sectawl iü ydyw, mai eiddo yr Ymneilìduwyr ydyw Cymdeithas y Biblau, ac nad ydyw yn derbyn ond cynnorthwy gwannaidd oddi wrth yr Eglwys. Crêd y werin sectawl hefyd ydyw, mai eiddo yr Ymneillduwyr ydyw y maes Cenhadol; ac y mae yr un grêd hefyd yn ffynnu gyda golwg ar bob rhyw weithrediad crefyddol. Gof- ynir gan lawer, Pa beth y mae yr Eglwys yn ei wneuthur ? Paham y mae yr Eglwys yn cysgu pan y mae yr holl fyd crefyddol ar ddihuu ? Pa fodd y mae yr Eglwys yn farw a'r holl enwadau crefyddol mewn bywiogrwydd í Y mae gofynnion o'r natur hyn yn brawf amlwg fod y sectau yn byw ac yn ysgogi braidd yn hollol o fewn eu cylchoedd eu hunain ; ac oblegid eu bod yn cael eu cadw yn y fath dywyllwch ac an- wybodaeth mewn perthynas i lafur ac egnion Cristionogol a chrefyddol yr Eglwys, y maent wedi darbwyllo eu hunain a'u gilydd, mai marw yw, ac nad oes ynddi na gwaith na thuedd 'rhwaith i weithio. Y mae yn deilwng o sylw, raai yr Ymneill- duwyr ydynt y rhai mwyaf campus i chwythu yn y cyrn o hunan glod, ac i ymffrostio yu y gorchwylion a gyflawnant; ond arn yr Eglwys, nid ydyw ei swn ffrostgar i'w glywed o bob bryn, eithr y mae argraphiad- au ac olion annileadwy eî hegnion