Cylchgronau Cymru

YR HAUL. CYFRES NEWYDD* !YNG NGWYNEB HAUL A LLYGAD GOLEUNI.' "A GAIR DÜW YN UCHAF." Hhif. 50. CHWEFROR, 1854. Cyf. V. Y BABAETH—PA BETH YW? pt# WtÄ0 pedwar cyfnöd gwedi cael ^* bodolaeth yn y greadigaeth er pan grewyd y byd. Y cyntaf a öaechreuodd gyd â chreadigaeth y ^daear, ac a derfynodd yn y cyíhod arWrol. Y cyfnod gormesol a ddech- "euodd gyd a'r araser hanesyddol, ac a ddifodwyd cyn genedigaeth Crist. Y rydydd yw y cyfnod ymherodraethol, y^ mha un y cymmysgwyd y bende- "Sjant, yr offeiriadaeth, ac ychydig niter o'r werin, yr hwn addechreuodd ^^ â theyrnasiad Cystenyn, ac a qrengodd wrth fedd Louis XIV., neu ar ynys St. Helena. Y pedwerydd yjv y cyfnod a rydd hawl i ddynion i ^eithredu yn rhydd. Hwn ydyw y . ytnod mwyaf moesol a mwyaf cyf- ^'li oblegid tuedda i ddyrchafu yr 011 o ddynolryw i'r un mawredd ^oesol, ac hefyd i gyssegru rhyddid Crefyddol a gwladol dyn megis ag y yssegrodd y Cyfryngwr gyfartalwch yr oll 0 ddynolìaeth o flaen Jehofah. *n ystod y cyfnodau uchod, yr oedd y J°ydyssawd yn llawn o ddynion, ac Cr f nau gwageddus. Ymddangosai .etyddau yn fawr o ran eu golwg arl°l> ond gwag oeddynt y tu fewn, eith'^f gWag yn Unig> °nd llygredi° i,r wwu °es cry^wr onc^ ^e y byddo eg- yodorion y gwirionedd yn bodoli. luJ" twyll edrych yn anferthol o ran a Koli' Sal1 befyd edrych yngilwgus seiiiaSwth' er hynny nid yw y cyn- rh, ^n gadarn, ond yn hytrach mal Vn f a efJ»"ychai yn fawr, a siaradai ívd y "' ond San nad oedd llaw Duw |/a ag et, nid oedd ei fraich ond gwan, cu ewynau nid oeddynt gedyrn, a JéSnQpodd ° flaen bachgen gwylaidd Se> yr hwn nid oedd ond llangc yn bugeilio defaid ei dad ; a'r rheswm a roddir am hyn yw, bod Duw anffael- edig Israel o'i du. Nid yw yn wahaniaeth pa mor hened y byddo unrhyw athrawiaeth, na pha wasanaeth y gall fod wedi roddi, os na fydd yn hanfodi ynddi yr egwyddorion gwirioneddol, y defnyddiau annifaol hynny ag sydd yn anhebgorol i gadw pob cyfundiaeth yn fyw. Os na pher- chennoga yr elfenau dywededig, bydd mor sicr o gwympo, a'i bod gwedi dyfod i fodolaeth. Arweiniwyd ni i wneuthur y sylw- adau uchod, o herwydd y cynnwrf sydd gwedi cael ei wneud yng Nghymru a'r cymmydogaethau cylchynol, ac hyd yn oed drwy Ewrop yn gyffre- dinol am hynny. Ym mhlith y cyfundraethau ag sydd yn wag a chandryll, y saif y Babaeth, yr hon grefydd ar y gorau nid yw ond cynnrychiolydd athrawiaeth sydd he- ddyw ar drengu. Nid ydyw ond cyf- undraeth eglwysyddol yn malurio ; a rhyw foreu gwelir hi yn garnedd, a chlywir trigolion y ddaearyn gwaeddi, Babilon, Babilon, hi a syrthiodd i'r llwch. Y grefydd Babaidd sydd yn gym- mysgedd o wahanol elfenau eglwys- yddol a pholiticaidd, yn gyd-gadwyn- edig, ac yn cynnwys swm anferth o ddylanwad. Yr Offeiriad Pabaidd, a'r Tywysog Pabaidd, hefyd a gyd-gyn- hŷrfìr i dalu yr un warogaeth i'r Bab- aeth ; a phe bai eisiau gwybod ar ein darllenwyr, pwy a gododd y gyf- undraeth Babyddol, gallwn eu hatteb mai nerth dylanwad athrylith Hilde- brand a sicrhaodd ei seiliau mewn cyssylltiad â'r wladwriaeth, yn y gwledydd lle y teyrnasa gyd â nerth, sef Rhufain, Tuscany, a Ffraingc,