Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Y GWLADGAEWB, 'Oes y byd ir Iaith Gymraeg.—~Tra Mor tra Brython* Rhîjf/ 19.3 GORPHENHAF, 1851. [Cyf. II. AR DDIFYRION, FEL Y MODDION ER CYNNAL A HELAETHU YR ADDYSGIAD O'R DOSPARTHIÖN GWEITHGAR. Nis gallaf amlygu Ilesh^td a phwysig- rwydd y pwnc ar ba ün y mecldaf yr byfrydwch o'ch anerch, na thrwy egluro ár y dechren paham y bu i mi i'w ddewis; paliam, gan fod y fath faes helaeth o ddewisiad yn agored i mi, ni chwenychais ganlyn esiampl y rhai llwyddiannus a aeth- ánt o'm blaen, trwy ymegitio hyd eithaf fy ngalluoedd, i osod ger eich gwydd ryw nodweddiad enwog o Hanesiaeth neu Lenyddiaeth, neu rýw ganlyniadau gogon- eddus o'r gwyddorau neu y celfau, yn hytrach na disgyn ar. un, y dichon llawer ei ystyried braidd is sylw cynnulliad o wrandawyr sobr a dysgedig. Yr ydwýf yn ddarbwylledig y bydd i ychydig ystyriaeth o'clt tu chwi gwbl gyfiawnhau fy newisiad, a'i f%>fi os ym- driniaf ag ef yn iawn, yn haeddu llawer helaethach myfyrdod na'r rhagoraf a fedrwch chwi gyfranu arno mewn darlith frysiawg am uh prydnawn. Am rai blynyddau yr ydwyf yn mhlith llawer ag ydynt yma yn ìiresenol, wedi gwylio gyda phwys cynnyddfawy, ar yr ymdrechion haehonus a wnawd er dar- paru moddion àddysg—o addysg effeithiol, a diwylliedig i luaw3 mawr y bobl. Ac 25 yr ydwyf wedi gofyn yn ddifrifol i rni fÿ hun,—Pa wedd y bydd i nodẃeddiad y genhedlaeth a ddaw, gael ei heffeitholi gan y dull o addysg maent nawr yn dderbyn ? A fydd i'r ychydig flynyddau a dreulir yn }«: ysgolion a gyfodant yn awx ò'u ham- gylch, ddyrchafu yn wirioneddol y me- ddyliau, cadamhau moesoîdeb, a helaethu dealldwriaeth y dosparthion gweithgar, gan eu gwneuthur ýn fwy dedwydd, dy- ddáfius, a rhinweddol, yn well gweithwyr, gwell dinasyddion, a gwell Cristionogjonw A fydd i'r wyddawr o addysg yn unig, a pha un eu cynnysgaeddid i effeithjo hyn oll ? A fyddattt hwy wedi eu dar- paru trwy addysgiad eu hathrawon, eu hunajrferiad o ystyriaeth, a húnan-gad#* riaeth, i newid ar unwaith gyda diogelwch iddynt eu hunain ac i eraill, ddysgyblaeth a llonyddwch yr Ysgol BlwyfoI,am ryddid a chynnwrf y Gweithfeydd Haiarn? A fyddant hwy wedi eu hargyhoeddi y'n ddigonol am fanteision gwybodaeth fel î allu teithio yn mlaen yn mhlith galwedig- aetbjau a phrofedigaethau eu bywyd dy- fodol yn y gwaith o hunan addysgiad, ac yn ymwybodol fod'attalfa Ile na byddo myned yn mlaen, ac íod yr hwn nad yw