Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

Uj •'■ CENHADYDD OYMEEIG. Rhif 15.] EBRÍLL 15, 1841. [Cyf. II Y GAIR BEDYDD, A'R GAIfl TROCÍII. Parhad o tu dal. 52. Och, neu, yn ei wraidd llawnaf, a'i ddosraniad sylltawl manaf, ochw (o-chw)—yn syìweddeiriawl, yr hyn sydd ffiaidcl, budr, afian, gwrthodawl ; ac yn barwyddiadawl — ffieiddiad, casâd, gwrthodiad, tafiiad ymaith, &c. Feliy yr arferir yr ebychair, Och ! i arwyddo ffieiddiad at yr hyn a fyddo mewn golwg, neu, a sonir am dano ; megys, Och 1 y fath ysgelerder, Och ! y fath afiendid, Och ! y fath boen, &c. Gweler y sill yn dynodi y cyfryw feddwl yn y gair moch, (mo-ocÂ) enw creaduriaid a ymdreiglant raewn budredd, a'r rhai a ffieiddir; yn y gair rhoch, (rho-ocA) bwriad allan grymus; ac ya y gair soch, (so-och) pwll ffìaidd, neu ffos leidiog. Ystyrdeb y llafariad o yw tafl- iad allan, bwriad oddi wrth, gwrthodiad, &c, ac ystyr- deb ch, neu chw, ( yr hyn yw sain ac arwycldocâcl gwreidd- iawl y gydsain hon; er fod yr w yn cael ei thodi allan fynychaf, pan y cyfansoddir chwjn nghanol ac yn niwedd geiriau) yw yr hyn a weithreda yn chwai, &c. Felly, y mae o yn dynodi bwriad oddi wrth, &c, a chw yn dynodi y weithred o fyned oddi wrth, neu o olwg yn chwai, fel ag y mae dyn wrth ddywedyd, Och ! yn cyflawn arwyddaw yn üythyrenawl, yr hyn a feddylia, ys ef, ffieiddiad iîeu wrthodiad o ryw beth, Ond sylwer nad yw y sill och a ddichon i ryw un feddwl fod yn y gair boch} cochf