Cylchgronau Cymru

40 CWM TAWY. Mae yno berllaaau o gwajpas y llỳnau, Coed lemou, a 'falau, â'u blodau i'r brîg,— Ar dir yn y dwyrain, yn ngwyneb yr haulwen, O irdd lydan fel Eien fawledig. il'iwog cernydi mae gerddi, a dail y dwmiili, Coed rhyw a rhosmari yn tyfu o'r tòa, A pbob rhyw o üodau yn bêr eu haroglau, Ac amryw o lysiau pur leision. Difyrwch diddarfod oedd gwel'd y gwylanod Yn lluago 'rllyswenod, llwyth hyuol, o'u lle ; A'r filfran yn barod i frathu 'r brithyllod, Wrth neidio at blyfod y Blaeae.* Bu dyfal ei dafod yn rhifo 'r rhyfeddod, A'u cofio 'n ol caofod dan gysgod y gwýdi ; Yr hŵynid oedd wylltioa, a'r gŵyddau, ui ' gwel->oin Yn noíìo ar grochoa y Crychydd. 'D oes nemawr yn credu in' gael y fath rali, Wrth fyu'd i drafaelu y drumiau o dre'; Oad coden' eu golwg i ben y Fan amlwg, Càat weled 'r un olwg a uinnau. Fe allai y dysgwylir i ni goffa enw y Parch. Josiah Bees, Gelligron, yn ein hysgrif, gan ein bod yn sôn am gynifer o gylch ei annedd Ond y mae ef yn ŵr rhy uchel i'w osod yn llechres y prydyddion a'r rhigym- wyr. Bu ef am lawer o fiynyddau yn weinidog i'r eglwys Bresbyteraidd yn Gellionen, cyn yr ymraniad, a hyd ei farw, yr hyn a gymerodd le fìwyddyn neu ddwy ar ol yr ymraniad. Cymerodd yr ymraniad le yn 1801. Yr oedd ef yn awdwr llawer o hymnau—er mai cyfansoddiadau go gyffredin oeddynt—a chyhoeddodd " Gasgliad o Hymnau," yr hwn sydd mewn aríeriad gan yr Úndodiaid, fel y deallwn, mewn amryw fanau. Yr oedd yn ddyn o ddysgeidiaeth dda, ac yn awdwr amryw lyírau. Efe fu yn brif offeryn i gychwyn " Yr Eurgrawn Cymreig," cyhoeddiad pym- thegnosol, ac efe oedd ei olygydd. Dywedwyd wrthym mai oddeutu pymtheg rhiíyn a gyhoeddwyd o hóno, ac i'r golygydd gael ei gynnorthwyo yn eu dygiad allan gan Iolo Morganwg, Peter Williams, Ieuan Brydydd Hîr, ac eraill o lênorion blaenaf Cymru ar y pryd. Yr oedd ei dad, Owen Bees, yn weinidog, fel y deallwn, yn Aberdâr. Daeth amryw o feibion Josiah Rees i enwogrwydd. Owen ei fab yw y Bees sydd yn Firm Longman, &c, Llyírwerthwyr, Llundain. Mab arall iddo yw Dr. Thomas Bees, awdwr yr "Hisíory of South Wales" ac ŵyr iddo y w Josiah Bees, y Barrister at Law. Yr ydym yn tybio, er nad ydym yn sicr, mai un o'r teulu hwn oedd Abraham Rees, awdwr yr "Eìicyclopedia," a'r hwn a fu farw yn Llundain yn y fìwyddyn 1825. Gwnaed cyfeiriad eisoes mewn erthygl fiaenorol at Siôn Hywel, Oelligron. Gwêl y Traethodydd am 1866, tu dal. 415. Mae yno wall wrth roddi Gelligron, Pontardawy, wrth ei enw; Gelligron, Llangyíel- ach a ddylasai fod. Mae y ddau le o'r un enw, heb íod yn neppell oddi- wrth eu gilydd—un o bob tu i Gellionen. Dyn o safie uchel yn yr ardal a'r eglwys oedd Siôn Hywel, ac a orphenodd ei yrfa tua'r fiwydd- yn 1822, yn 71 mlwydd oed, a chladdwyd ef wrth gapel y Bedyddwyr— * Lle cyfagos.