Cylchgronau Cymru

Y GYMRAES. Cyf. II.] EBRILL, 1851. [Rhif. 5. ARDEBAU LLENOROL.—Y CYMRO BACH. Nid llawer o'r Cymry, yn enwedig o ddarllenyddion Y Gymraes, sydd yn ladnabyddus â'r enw Cymro Bach, ac heb wybod nad yw y gwr hybarch slwir wrth y ffug-enw hwn, yn llai mewn gwirionedd nâ rhyw Gymro arall. lchon fod nifer luosocach o'n cyd-genedl yn fwy cyfarwydd â'r Cymro Bach, ag â'r Parch. Benjamin Price, gynt gweinidog y Bedyddwyr yn y Dref- ewydd, ond yn ddiweddar, goruchwyliwr Cymdeithas Genadol y Bedyddwyr y Nghymru. Y mae yn un o'r dynion liyny y rhai na anghofir os gwelir hwy , ^aith, a Uais y rhai sydd megis adsain yn dilyn y sawl a'i clywodd i ba le ynag yr eiont. Y mae weithian dros ddwy flynedd ar ugain, er pm welsom y ytnro Bach gyntaf, ac er i ni fod heb ei weled am bedair ar ddeg neu bum- , e8 mlynedd ar ol hyny, eto yr oeddem yn cotìo am dano flwyddyn ar ol jj^yddyn, ac yn darllen yn awyddus bob dernyn a welem yn dwyn yr enw. t ae ein hadnabyddiaeth ddilynol o hono, wedi mwyhau y parch a deimlem _ '§ ato, a thra y peru calon i guro yn ein mynwes, nid oes berygl i ni anghofio y ymro Bach. f mae natur wedi gwneud llawer Cymro llai nag ef. Hi a'i gwnaeth yn ddyn yf canolfaint o ran taldra, a phe buasai wedi rhoddi haenen neu ddwy o'i I a*d i ryw greadur teneu gwachul, yr hwn y gellir cyfrif ei esgyrn mor a,*dd a chyfrif hesbyrniad ar y Mynydd Dû, dichon y buasai wedi gwneud ymWynas ag ef ar ddyddiau tesog Gŵyl Ifan. Ond fel arall y bu. Iddo ef rn°ddodd yr ysgwydd lydan a'r fraich gref. Rhoddodd iddo ddwyfron lydan ^0,ed er ei gadw rhag y darfodedigaeth. Addurnodd ei ben a gwallt tyner y ^aidd yn gydynau ysgafn, hawdd i'r awel eu chwyfio, a'r rhai sydd yn awr Ooíf ^reu dangos nad ydyw blodau y pren almon yn bethau anarferol yn ein ^p n' niwy nag yn nyddiau Solomon. Mae ei wyneb yn agored a hynaws. edrychai dewin wynebau arno, byddai yn debyg o gyhoeddi fod y meddwl ej J"n°' yn feddianol ar lawer o ddoethineb ymarferol. Dichon na ddywedai ç °à yn llawn o benderfyniad grymus, a byddai y ffaith mai hen lanc ydyw y yr° Bach, yn gadarnhad ymddangosiadol i'w ddewiniaeth. ^'en ydym yn nieddwl fod Mr. Price yn fab i hen weinidog parchus yn Llan- beh Ftn' ardal yn yr Mon y mae y Bedyddwyr wedi hir wreiddio, a'u hachos yn actl yn rhifo ei ganrifoedd. Addysgwyd ef yn Athrofa Abergafenni, a bu a^^'nidogaethu yn eglwysi Seisonigy Bedyddwyr yn Aberhonddu, y Dref- gal ^' a Dudley- Er mai yn y Seisonig y llafuriodd yn benaf, eto y rnae ei °n wresog mor Gymreig a'r eiddo un bardd na bu erioed o olwg y Wyddfa,